بررسی تأثیر تنش شوری بر برخی متغیرهای فیزیولوژیک ۱۱ ژنوتیپ نخود در محیط هیدروپونیک

نخود حساسیت بالایی به تنش شوری دارد و گزینش برای شوری می تواند به بهبود تحمل ژنوتیپ ها و در نتیجه گسترش کشت آن در مناطق با آب و خاک شور کمک کند. این آزمایش با هدف بررسی پاسخ مکانیسم های فیزیولوژیک تحمل به تنش شوری در 11 ژنوتیپ نخود در دو سطح تنش شوری کلرید سدیم (8 و 12 دسی زیمنس بر متر) و شاهد (محلول هوگلند) در محیط هیدروپونیک اجرا شد. نتایج نشان داد که با افزایش شدت تنش، غلظت رنگدانه های فتوسنتزی، کاروتنوئید ها، میزان پرولین، قندهای محلول و فعالیت مهار رادیکال dpph در برگ و ریشه افزایش پیدا کرد. در بین ژنوتیپ های مورد مطالعه، ژنوتیپ های mcc674، mcc759، mcc544 و mcc783 در بیشتر صفات برتری نشان دادند. ژنوتیپ هایی که دارای میزان کلروفیل، کاروتنوئید، کربوهیدرات های محلول، پرولین و مهار رادیکال dpph بیشتری در اندام های هوایی بودند نسبت به سایر ژنوتیپ ها تحمل به شوری بیشتری داشتند. همبستگی بین صفات فیزیولوژیک مورد مطالعه با غلظت سدیم برگ مثبت بود. میزان تولید رنگدانه های فتوسنتزی، کاروتنوئید ها، پرولین، قندهای محلول و فعالیت مهار رادیکال dpph در ژنوتیپ های حساس به خشکی بیشتر بود. شاخص تحمل در شدت تنش 12 دسی زیمنس بر متر نشان داد که ژنوتیپ های متحمل به خشکی (mcc760 و mcc333) به شوری نیز مقاوم هستند، اما در شدت تنش 8 دسی زیمنس بر متر ژنوتیپ mcc759 حساس به خشکی در دسته مقاوم به شوری قرار گرفت.